Fatbikes: populair en onverzekerbaar

Fatbikes hebben (nog) geen minimumleeftijd, helmplicht of verplichte verzekering. En ze zijn goedkoper dan e-bikes.  Geen wonder dat ze zo populair zijn onder (ouders van) jongeren. Alleen gebeuren er zoveel ongelukken met fatbikes, dat het de aandacht trekt van medici en politici.

Bij Lancyr voorspellen wij dat fatbikes én e-bikes binnen afzienbare tijd een helmplicht en minimumleeftijd gaan krijgen.

Is een fatbike een ebike of een scooter?

Een fatbike is een ebike met dikke banden en ander design. Hij werkt alleen als je zelf meetrapt. Een fatbike is zeer geschikt voor off-road crossen en eigenlijk zwaar en minder wendbaar op asfalt, waar je hem tegenwoordig het meest aantreft.

	Fatbike	Ebike	Snorfiets	Bromfiets / (e)scooter
Max snelheid (officieel)	25 km/u	25 km/u	25 km/u	45 km/u
Minimum leeftijd	–	–	16	16
Helm verplicht	Nee	Nee	Ja	Ja
Rijbewijs verplicht	Nee	Nee	Ja	Ja
Verzekering verplicht	Nee	Nee	Ja	Ja
Rijdt op het	Fietspad	Fietspad	Fietspad	Fietspad Rijbaan (buiten de stad)

.

Helaas worden veel fatbikes illegaal opgevoerd, zodat ze 45 km/u halen. Dat is net zo snel als een scooter! Zonder helm betekent dat bij een ongeluk een behoorlijke kans op ernstige verwondingen. Cijfers van ziekenhuizen laten zien dat de meeste fatbike ongelukken gebeuren bij jonge bestuurders (10-14 jaar) en eenzijdig zijn. Dat wil zeggen dat ze zelf de controle kwijtraken over hun fatbike en crashen. Hard.

Ook veel ongelukken met ‘gewone’ ebike

De ‘gewone’ ebike laat sinds 2022 ook een flinke stijging van ongevallen met ernstig letsel zien, maar dan vooral onder ouderen. Logisch, want 75% van de ebike riders is 65 jaar of ouder. Een andere kwetsbare groep hier zijn (ook weer) de jongeren van 12-17 jaar die dagelijks van dorp naar stad fietsen voor school.

Wet- en regelgeving loopt achter voor ebikes en fatbikes

Ebikes en Fatbikes gaan net zo snel als snorfietsen, maar hebben niet dezelfde verplichtingen, omdat je zelf trapt en omdat ze in snelheid begrenst zijn. Een snorfiets en scooter vallen onder andere regels omdat ze helemaal gemotoriseerd zijn. En mogelijk omdat ze al veel langer bestaan. De brommer werd ook éérst populair onder jongeren, toen kwamen de ongelukken en toén kwam de wetgeving erachteraan om het op te lossen.

Regels omzeilen door fatbike aan te passen

Een meerderheid in de Tweede Kamer heeft ervoor gestemd om de minimumleeftijd voor ebikes met dikke banden op 14 te zetten en helmplicht in te voeren. Dat was te verwachten. De reactie uit de fietsbranche was ook te verwachten: dan passen ze de bouw en dikte van de banden van de fatbike gewoon aan om de regels te omzeilen. Daarom zijn er nu al ernstige twijfels of deze wet wel uitvoerbaar is en wel echt een oplossing biedt.

De enige manier om de deur écht dicht te trekken, lijkt om voor alle type ebikes een helmplicht en minimumleeftijd te verplichten.

Dat vinden we in Nederland stom en betuttelend. Maar dat vonden we 30 jaar gelden ook van de autogordel, daarna van kinderzitjes, de skihelm en oordoppen bij concerten. Toch hebben al deze veiligheidsmaatregelen bewezen veel letsel te voorkomen. En het suffe imago hebben ze inmiddels ook afgeschud.

Het zou nóg beter zijn als de Overheid leert vooruit te kijken: wat komt er na de fatbike op de markt? Hoe voorkom je dat het probleem zich verplaatst naar e-steps, een variant op de segway, het hooverboard, of …?

Hoe zit het met verzekeringen en de fatbike?

Moet je een fatbike of ebike verzekeren?

Nee, een ebike of fatbike verzekeren is niet verplicht. Je kan je fiets wel verzekeren tegen diefstal en schade via een fietsverzekering.

Let op: een speed pedelec telt als bromfiets qua verzekering met een eigen verzekeringsplaat (geel). Die moet wel een WA-dekking hebben om de weg op te mogen.

Er zijn wel verzekeringen die je als fietser in het verkeer beschermen. Denk dan aan de aansprakelijkheidsverzekering (AVP), voor als jij per ongeluk schade toebrengt aan een ander. En de verkeersrechtsbijstandverzekering, voor als iemand jou of je fiets schade toebrengt en je je gelijk wil halen.

Kan je een fatbike verzekeren?

We noemen de fatbike niet voor niets onverzekerbaar. Geen enkele fietsverzekering wil ze meer opnemen door:

• enorme hoeveelheid diefstal ervan,
• de slechte kwaliteit van een aantal merken / onderdelen,
• slechte reputatie voor opvoeren van de fatbike (en van bestuurders in het nieuws),
• onduidelijke wetgeving rond deze fietsen.

Fabrikant Doppio noemt de onverzekerbaarheid als belangrijke reden dat zijn fatbike-merk nu failliet is.

Gestolen fatbikes worden meestal als onderdelen weer verkocht op marktplaats en dergelijke, omdat de onderdelen slecht verkrijgbaar zijn. Zo leveren ze helers meer op en zijn moeilijker te herkennen als gestolen waren.

Ben je verzekerd als je een ongeluk krijgt op je fatbike ?

Je zorgverzekering vergoedt medische kosten als je een ongeluk hebt met een fatbike, zelfs als de fatbike illegaal is (bijvoorbeeld opgevoerd). De basisverzekering in Nederland dekt noodzakelijke zorgkosten zoals spoedeisende hulp, ziekenhuisopnames, en medische behandelingen na een ongeval, ongeacht de oorzaak.

Schade aan jouw fatbike is alleen verzekerd als je dit via een fietsverzekering hebt geregeld, of als het ongeluk de schuld is van iemand anders. Dan moet die jou de schade vergoeden (of zijn verzekering).

Wat als je met je fatbike een ander schade/letsel bezorgt?

Voor legale fatbikes geldt dat schade die je aan anderen toebrengt mogelijk gedekt wordt door een aansprakelijkheidsverzekering. Dit geldt voor letselschade of materiële schade van derden, maar niet voor schade aan je eigen fatbike.

We zeggen ‘mogelijk’, omdat niet elke AVP hetzelfde is. Controleer de voorwaarden van je aansprakelijkheidsverzekering wanneer je een fatbike of ebike aanschaft. Zoek in de voorwaarden of een elektrische fiets is verzekerd: hieronder valt ook de (legale) fatbike.

Illegale fatbike: Als je fatbike niet aan de regels voldoet, dan ben je niet alleen onverzekerd voor schade, maar kun je ook juridische problemen krijgen. In geval van een ongeluk kun je aansprakelijk worden gesteld voor de volledige schade, inclusief letselschade aan derden.

Sommige persoonlijke ongevallenverzekeringen dekken letselschade, ongeacht hoe het ongeluk plaatsvindt. Dit kan dekking bieden als je zelf gewond raakt op een fatbike.

Wie betaalt als een minderjarige met een fatbike schade maakt?

Als een minderjarige schade veroorzaakt zijn meestal de ouders of verzorgers aansprakelijk. Dit valt onder de wettelijke aansprakelijkheid van ouders voor hun kinderen. Ook als dit met een fatbike gebeurt.

Ouders kunnen de schade vaak verhalen via hun aansprakelijkheidsverzekering (AVP). De AVP dekt doorgaans de schade die kinderen aan anderen veroorzaken, ook als dit gebeurt met een fiets of fatbike. Als de fatbike echter illegaal is, kan de verzekeraar weigeren om de schade te vergoeden, wat betekent dat de ouders of het kind zelf aansprakelijk blijven voor de kosten.

• Tot 14 jaar: Ouders zijn altijd volledig aansprakelijk voor schade die hun kind veroorzaakt. Dit betekent dat zij de kosten van de schade moeten vergoeden, meestal via hun aansprakelijkheidsverzekering.
• Tussen 14 en 16 jaar: Zowel de ouders als het kind kunnen aansprakelijk zijn. De ouders kunnen aansprakelijk gesteld worden als zij de schade niet hebben kunnen voorkomen door onvoldoende toezicht of verkeerde opvoeding. Het kind kan in beperkte mate zelf aansprakelijk zijn.
• 16 en 17 jaar: Jongeren van 16 en 17 jaar worden meestal zelf aansprakelijk gesteld, tenzij er duidelijke redenen zijn om de ouders verantwoordelijk te houden (bijvoorbeeld als de ouders het kind hebben aangemoedigd om gevaarlijk gedrag te vertonen).

Wat is verzekerd als je een fatbike aanrijdt?

Als jij een fatbike aanrijdt met je auto, motor of scooter, dan ben je aansprakelijk voor schade aan de fiets en letsel van de fietser. Jij of je verzekering moet de schade betalen en de eventuele medische hulp aan de slachtoffers. Dat is net zoals met elke andere aanrijding die jij veroorzaakt. Dit is gedekt via je (verplichte) WA-verzekering voor motorvoertuigen.

Als jij met jouw fiets een fatbike – of wie of wat dan ook – aanrijdt, dan heb je je aansprakelijkheidsverzekering (AVP) nodig. Deze geeft vergoeding aan de tegenpartij wanneer jij ze per ongeluk schade of letsel toebrengt. Je eigen schade wordt niet vergoed.

Hij is niet verplicht, maar eigenlijk hoort elke Nederlander vanaf zijn 18^e een AVP te hebben. Er zijn zoveel manieren waarop je per ongeluk iemands spullen kan breken of beschadigen, dat bijna iedereen hem wel eens nodig heeft.

Lancyr heeft zowel een Aansprakelijkheidsverzekering (AVP) met dekking voor elektrische fietsen, als een Rechtsbijstandverzekering Verkeer beschikbaar. Vraag uw adviseur ernaar, of sluit zelf online af.